Kalori Nedir? Kalori Ne İşe Yarar?
Kalori, bir enerji birimidir. Kaloriyi gıdayla ilişkilendirmeye çalışırız ama kalori yalnızca enerji içermektedir. Örneğin, yaklaşık 4 litre benzin, yaklaşık 31.000.000 kalori içerir. Kalori, bir enerji ya da ısı miktarıdır. 1 gram suyun sıcaklığını 1 °C ‘ye yükseltir. 1 kalori, 4.184 Joule (J) enerjiye eşittir ve fizik biliminde kullanılan ortak bir enerji birimidir.
Birçoğumuz, kalorinin yiyeceklerle ilgili olduğunu düşünüyoruz, örneğin “Bir kutu sodada 200 kalori var” gibi. Bir gıda paketinin üzerinde yazan kalori, aslında kilokaloridir (1.000 kalori 1 kilokaloriye eşittir). Bu kelime, bazen aradaki farkı göstermek için büyük harfle yazılır, ama çoğu zaman yazılmaz. Bir gıda kalorisi, 4.184 Joule enerji içerir. Bir kutu soda, 200 gıda kalorisi, 200.000 normal kalori ya da 200 kilokalori içerir.
Aynı durum, egzersiz için de geçerlidir. Bir fitness grafiği, size yürüdüğünüz her bir mil için yaklaşık 100 kalori harcadığınızı söylediğinde, bu 100 kilokalori harcadığınız anlamına gelir. Bu makalede, “kalori” derken aslında “kilokalori” den bahsetmekteyiz.
Kalori Ne İşe Yarar?
İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek, nefes almak, hareket etmek, kan pompalamak için enerjiye ihtiyaç duyarlar ve bu enerjiyi de yiyeceklerden alırlar. Bir gıdadaki kalori miktarı, gıdanın sahip olduğu potansiyel enerjinin ne kadar olduğuyla ölçülüdür. 1 gram karbonhidrat 4 kalori, 1 gram protein 4 kalori ve 1 gram yağ 9 kaloridir. Gıdalar, bu üç yapı taşlarının bir derlemesidir. Bu yüzden, eğer alınan herhangi bir gıdada ne kadar karbonhidrat, yağ ve protein olduğunu bilirseniz, bu gıdanın ne kadar kalori ya da ne kadar enerji içerdiğini bilirsiniz.
Eğer bir paket akçaağaç ve esmer şekerli yulaf ezmesi paketinin üzerindeki besin değeri tablosuna bakarsak, bu gıdanın 160 kalori olduğunu görürüz. Eğer biz bu yulaf ezmesini bir tabağa döker, ateşin üzerine koyar ve tamamen yakarsak ( ki bunu yapmak oldukça zordur), bu tepkime sonucu 160 kilokalori ortaya çıkacaktır (unutmayın gıda kalorileri, kilokaloridir) ve bu, 160 kilogramlık bir suyun derecesini 1 °C yükseltmeye yetecek enerji demektir.
Eğer besin değeri tablosuna daha yakından bakarsak, bu yulaf ezmesinin toplamda 162 kalori üreterek 2 gram yağ, 4 gram protein ve 32 gram karbonhidrat içerdiğini görürüz. Bu 162 kalorinin, 18’i yağdan (9 cal x 2 gr), 16’sı proteinden (4 cal x 4 gr) ve 128’i (4 cal x 32 gr) de karbonhidrattan gelmektedir. Enzimlerin glikoz ve diğer şekerlerin içindeki karbonhidratı, gliserinin içindeki yağ ve yağ asitlerini ve amino asitlerin içindeki proteinleri kırması sonucunda, vücudumuz yulaf ezmesindeki kaloriyi yakar.
Bu moleküller, ya hemen kullanım için emildiği ya da depolanmış enerjinin oksijenle tepkimeye sokulduğu metabolizmanın son aşamasına gönderildiği yer olan hücrelere, kan akışı yoluyla taşınır.
